Het is slecht gesteld met het Duits in Nederland. Dat vindt minister Timmermans van Buitenlandse Zaken. ‘Er is een tragisch misverstand in het Europa van nu. Mensen denken dat we het met Engels afkunnen’, zegt Timmermans in de Duitse krant Die Welt. ‘Dat steeds meer Nederlanders slechter Duits spreken, leidt ertoe dat we in onze contacten met Duitsland geen voorsprong meer hebben op andere landen. Veel kleinere Duitse bedrijven zijn er niet van gediend als er Engels wordt gesproken.’
Scholieren van nu hebben meer moeite met Duits dan de jeugd van vroeger, ook in de grensstreek. Ik heb altijd in de grensstreek gewoond. Het Duits werd ons met de paplepel ingegoten. Dat kwam door de tv. Die was een groot deel van het weekend op de Duitse zenders afgestemd. Voor de kleintjes was er Die Puppenkiste, voor de ouderen het actualiteitenprogramma Hier und Heute, dat nog altijd bestaat. ‘s Zaterdagsavonds kwamen opa en oma langs en op hun verzoek slingerden ‘mooie zangers’ als Rudolf Schock en Hermann Prey opera- of operetteliederen de huiskamer in. Verder was er veel Duits voetbal. Duits werd bijna een tweede moedertaal.
In het westen van Nederland lag dat anders. In die jaren kon niemand daar de Duitse tv ontvangen, niemand zou ook hebben gekeken. De naoorlogse afkeer van Duitsers schijnt er groter te zijn geweest dan in de grensstreek. We hadden wel eens een klasgenoot die uit het westen kwam en dan verbaasden we ons over zijn gestuntel met het Duits.
Wie kijkt er nu nog naar de Duitse tv? Wat de jeugd nu met de paplepel krijgt ingegoten is Engels, vooral Amerikaans-Engels.
Met ons beeld van de Duitsers is het de goede kant opgegaan. Gisteren was de oefeninterland Nederland-Duitsland. Oud-voetballer Willem van Hanegem werd gevraagd of hij kon genieten van het Duitse elftal. ‘Nu wel’, zei Van Hanegem, ‘door de gebeurtenissen uit de oorlog heb ik dat een tijd niet kunnen doen. Met de finale in 1974 als hoogtepunt van die anti-Duitse gevoelens.’
Als zelfs Van Hanegem dat zegt, moeten we wel een goede verstandhouding met onze buren hebben. Nu nog een goede verstandhouding met de Duitse taal.
Misschien is het een idee onze jongeren een paar uur per week voor de Duitse tv te zetten. Alle populaire Amerikaanse series worden ook in Duitsland uitgezonden. Groot voordeel is dat alles nog steeds wordt nagesynchroniseerd. Leerzaam en hilarisch. Vroeger keken we als jochies op de Duitse tv naar de Amerikaanse cowboyserie Bonanza. Als we daarna buiten ‘kojboj en boef’ speelden, schreeuwden we tegen elkaar: ‘Sattle die Pferde, Joe!’ Dit mag u zelf vertalen.