Een aantal jaren geleden hield Máxima, toen nog prinses, een toespraak waarover nogal wat te doen is geweest. Ze zei dat dé Nederlander niet bestaat. Beetje dom van Máxima. Dé Nederlander bestaat wel en hij heet Sinterklaas.
Elk najaar is er gedoe over de rechterhand van Sinterklaas, Zwarte Piet. Kan die nog of moeten we van hem af? Lokt hij discriminatie uit en is hij een overblijfsel uit de slavernij?
Nooit is de ophef zo groot geweest als dit jaar. De discussies grijpen om zich heen als een Australische bosbrand. Een krant als de Volkskrant wijdde gisteren maar liefst vier hele pagina’s aan de kwestie. Historici, antropologen, hulpsinterklazen, Zwarte en Coole Pieten, wit, zwart, bruin, ouders en kinderen buitelden over elkaar heen om Piet te duiden. Natuurlijk doet ook Facebook mee. De ‘Pietitie’, bedoeld om Zwarte Piet te behouden, kreeg binnen twee dagen 2 miljoen likes. Zelfs de Verenigde Naties bemoeien zich ermee.
Amsterdams onderzoek van een jaar geleden wees uit dat vooral Surinamers (27 procent), Antillianen (18 procent) en Ghanezen (14 procent) Zwarte Piet als discriminerend ervaren. Hun kinderen krijgen al snel het scheldwoord ‘Zwarte Piet’ naar hun hoofd geslingerd. Percentages om rekening mee te houden. Maar de meerderheid van hen lijkt er geen moeite mee te hebben. Zijn zij niet gekwetst of zien zij Zwarte Piet niet als een overblijfsel uit de slavernij? Of laat het hen koud?
Moeten we Zwarte Piets rol niet aanpassen? Iets wat trouwens al decennialang gebeurt. Piet is almaar aardiger, grappiger en hulpvaardiger geworden. Niemand is meer bang voor hem. Beslist niet meer de onberekenbare boeman van vroeger. (Waarom is er geen boevrouw? Seksistisch, boeman, kan niet meer in deze tijd.) Als zijn populariteit nog groter wordt, is ‘Zwarte Piet’ toch geen scheldwoord meer? Meer iemand met wie je graag wordt geassocieerd.
Dit jaar zal Zwarte Piet op tv nog gewoon opdraven. Bijvoorbeeld in het Sinterklaasjournaal van Dieuwertje Blok, de moeder van het feest en van alle kijkende kinderen. Wat vindt Dieuwertje van de commotie? En Dolores Leeuwin, de Surinaamse medepresentatrice? Misschien moet het Sinterklaasjournaal grover geschut inzetten en Ruud Gullit als tafelheer laten aanschuiven.
Het best pakken we de zaak nationaal aan. We benoemen een Commissie van Wijze Mannen (m/v), die het voor eens en altijd uitzoekt.
Daarna is de politiek aan zet. Die breekt het regeerakkoord open om de kwestie Zwarte Piet op te lossen. Misschien kan Zwarte Piet worden ‘uitonderhandeld’. Wie krijgt de zwartepiet als het misgaat? (Zwartepiet betekent zondebok. Wat doen we daarmee?)
Als uiterste democratische middel kunnen we het referendum gebruiken, met een gewogen telling: er zijn nu eenmaal veel meer witte Nederlanders dan donkere. De vorige keer, in 2005, ging het over een grondwet voor Europa. De opkomst was behoorlijk: 62%. Mocht het referendum over Zwarte Piet meer deelnemers trekken, dan is de conclusie duidelijk: dé Nederlander is geen Europeaan, maar een Spanjaard.
Daarna nemen we Zwarte Piet op in de Grondwet of nemen we afscheid van hem.