Wat valt er nog te zeggen over de film La Grande Bellezza, van regisseur Paolo Sorrentino. Bejubeld in de Nederlandse pers, de toonaangevende kranten gaven allemaal vijf sterren. Een film die het zowel in avant-gardistische arthouses als bij een Oscaruitreiking goed zou doen.
Tikkeltje laat misschien om het er nog over te hebben, de film kwam in Nederland in november uit. Maar bellezza kent geen tijd, net als de eigenlijke hoofdrolspeler, Rome. Een verhaal met kop en staart biedt La Grande Bellezza in die kleine 2,5 uur niet, menen enkele recensenten. Daar ben ik het maar gedeeltelijk mee eens. De eerste drie kwartier rijgen de scènes zich zonder ogenschijnlijke verhaallijn aaneen. Ze laten de even verpletterende als fascinerende leegte van de hedendaagse Romeinse decadentie zien. Bij feesten, soupers en dansfestijnen, in absurde of onbenullige dialogen.
Daarna komen de terloops geïntroduceerde hoofdpersonen, hun verhalen en motieven bij elkaar. Illustrator van het verhaal is de voorganger in de film, de schrijver Jep Gambardella. Met een beetje vermoeide, gelouterde spot maar met mededogen kijkt hij naar de mensen en naar zichzelf. Laten we onszelf en ons geploeter niet te serieus nemen en elkaar door de tijd heen helpen, vindt hij.
Alle kunsten zien we in de film terug: muziek, beeldende kunst, literatuur, theater, architectuur, dans, en de natuur, leermeesteres aller kunsten. Niet geforceerd bijeengeharkt, maar ingenieus verweven. Wat wil je ook in Rome, de Eeuwige Stad, met zijn door de tijden heen verzamelde schoonheid?
Jep is altijd op zoek geweest naar de grote schoonheid, maar dat is hem in de decadentie niet gelukt. Misschien kunnen alleen toeristen onbevangen van Rome genieten, zegt hij. Zoals de Japanse toerist, die bij de Fontana Paola, op weg naar de top van de Janiculum-heuvel, het uitzicht over Rome wil fotograferen. Hij bezwijkt onder die schoonheid.
Enkele maanden geleden stond ik op dezelfde plek als die Japanner. Ik heb het overleefd, zoals u merkt. Op weg naar boven kwamen we ook langs het Tempietto van Bramante, waar in de film een vrouw haar dochtertje zoekt. De nacht ervoor waren we net als Jep over een uitgestorven Piazza Navona gelopen.
La Grande Bellezza is zo rijk, dat tweemaal zien de moeite waard is. Als u bij een film altijd wilt weten wie het heeft gedaan en of ze elkaar aan het eind krijgen, kunt u thuisblijven.
Doet u niet als de meneer die op nrc.nl schreef: ‘Ik heb een uur lang geprobeerd om iets van deze film te begrijpen of te kunnen genieten of snappen, en toen ben ik maar opgestapt.
Vijf sterren voor deze film? Iedereen lovend, ik vond het helemaal niks.’
Als u na een uur weggaat, doet u de film en vooral uzelf tekort.
Premier Rutte riep ons vorig jaar op een huis of een auto te kopen. Ik zou zeggen: ga naar La Grande Bellezza. En ga naar Rome. Die auto van Rutte gaat ooit kapot. Rome, in La Grande Bellezza en in het echt, blijft u uw leven lang bij.